Friday, November 02, 2007

Id-Dijabete

Illum ser nitkellem fuq suggett kemmxejn vast, jigifieri d-dijabete. Mhux facli taghzel minn fejn tibda, pero nahseb li punt tajjeb hu li nispjega fil-qosor x'jikkawza d-dijabete. Pero qabel naghmel dan irrid nghid li ghalina t-tobba d-dijabete mhijiex marda izda kundizzjoni, jigifieri li ghalkemm ma titfejjaqx tista' tigi kkontrollata.

Fil-gisem ghandna kimika li tissejjah insulina li xoghlha hu li zzomm iz-zokkor fid-demm milli joghla. Id-dijabete tirrizulta meta l-gisem jew ma jipproducix bizzejjed minnha jew inkella ma jibqax jirrirspondi ghaliha allavolja jkun hemm bizzejjed insulina.

Hafna jistaqsu kif jindunaw li jkollhom din il-kundizzjoni. Spiss ma tikkawza l-ebda sintomu. Filfatt l-iktar mod komuni ta' kif insib id-dijabete fil-pazjenti tieghi hu waqt 'check up' tad-demm. Skond l-Organizzjoni Dinjija tas-Sahha (WHO) id-dijanjosi tad-dijabete tista' tigi maghmula wara li jkun gie ttestjat id-demm ta' pazjent sajjem. Ghalhekk dan ghandu jsir regolarment specjalment f'etajiet avvanzati.

Biss meta tikkawza xi sintomi dawn ikunu xi wiehed jew bosta minn dawn: ghatx, urinazzjoni eccessiva, telf ta' piz, telqa', u hakk.

Drawwa popolari fost certu nies hi li 'jaharqu' l-urina biex jaraw ghandhomx dijabete. Filwaqt li zokkor fil-pipi vera jista' jindika dijabete, wiehed ghandu jkun jaf li d-dijabete trid tkun lahqet ghamlet certu hsara fil-kliewi qabel ma jitfacca z-zokkor fl-urina.


Dr A. Cordina


Referenzi
  • White B. Making Diabetes Checkups More Fruitful. Am Fam Physician,September 2000
  • Mayfield J. Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus: New Criteria. Am Fam Physician, October 15, 1998
  • Lawrence JM, Bennett P, Young A, Robinson AM. Screening for diabetes in general practice: cross sectional population study. BMJ, Sep 2001; 323: 548 - 551 ; doi:10.1136/bmj.323.7312.548
  • Mandrup-Poulsen T. Recent advances: Diabetes. BMJ, Apr 1998; 316: 1221 – 1225
  • Griffin S, Greenhalgh T. Diabetes care in general practice: meta-analysis of randomised control trials. BMJ, Aug 1998; 317: 390 – 396
  • Fowler MJ. Diabetes: Magnitude and Mechanisms. Clin. Diabetes 2007 25: 25-28.