Saturday, December 05, 2015

It-tirojde

Ħafna nies ma jafux li għandhom glandola tat-tirojde, ħafna inqas fejn hi u dak li tagħmel. Il-glandola tat-tirojde hija organu żgħir fl-għonq, li tinsab eżatt quddiem il-kaxxa tal-vuċi. Hija tipproduċi ormoni li jikkontrollaw ir-rata tal-metaboliżmu tal-ġisem.

Problemi jinħolqu meta din il-glandola tibda taħdem wisq, stat imsejjaħ ipertirojdiżmu, jew ftit wisq, li huwa msejjaħ ipotirojdiżmu. Fl-ipertirojdiżmu il-pazjent jilmenta li jħoss is-sħana anke fit-temp kiesaħ, telf fil-piż, nervożiżmu, rogħda, filwaqt li ipotirojdiżmu huwa kkaratterizzat minn żieda fil-piż, telf ta' xagħar. letarġija, apatija, sensazzjoni ta' kesħa anki fit-temp sħun.

Hemm test tad-demm sempliċi li juri lit-tabib jekk it-tirojde hux qed taħdem b'mod normali li jissejjaħ 'thyroid function test' jew TFT.

Xi kultant l-glandola tat-tirojde tista' tiżviluppa nefħa, ġeneralizzata jew lokalizzata li tidher bħala nefħa fil-quddiem tal-għonq. Test ta' malajr biex jiddetermina jekk in-nefħa fil-għonq  hija dovuta għal tirojde mkabbra huwa li jitpoġġa saba fuq in-nefħa u l-pazjent tibla. Jekk in-nefħa tiċċaqlaq wieħed jista b'sigurtà jassumi li l-oriġini huwa l-glandola tat-tirojde. Nefħa tal-glandola tat-tirojde tista' tiġi kkawżata minn ċesti, infjammazzjoni jew kanċer. F'każijiet bħal dawn apparti mit-test tad-demm TFT huwa importanti li ultrasound u forsi bijopsija jitwettqu sabiex tinstab il-kawża tal-nefħa.

Trabi jistgħu  jitwieldu bit-tirojde kajman, marda msejħa ipotirojdiżmu konġenitali. Dan jista' jwassal għal ritardazzjoni mentali. Għal din ir-raġuni trabi tat-twelid huma ttestjati u jekk jinstab li jkun hemm tirojde kajman jingħataw trattament biex b'hekk ma jiżviluppawx ritardazzjoni mentali.

No comments: